Bezuinigingen publieke omroep leiden tot kwaliteitsverlies

De werkgroep Andere Publieke Omroep schreef op 9 december 2011 het volgende aan de Tweede Kamer:

De grootste economische crisis sinds de jaren dertig van de vorige eeuw vraagt terecht uw volle aandacht. Dat neemt niet weg dat wij een ontwikkeling willen signaleren die ernstige zorgen baart, maar waarvoor tegelijkertijd een redelijk alternatief beschikbaar is.

Het gaat hier om de publieke omroep in ons land en om de aanpak waarvoor het kabinet heeft gekozen. Op de mediabegroting van het Ministerie van OCW – in 2011 ruim E 700 miljoen - moet in vier jaar bijna 18% gekort worden, een bedrag van E 125 miljoen.

Maar tegelijkertijd mogen volgens het regeerakkoord die bezuinigingen niet ten koste gaan van de kwaliteit. De voornaamste adviseur van de minister, de Boston Consulting Group, heeft al geconcludeerd dat zoiets ook niet zal gebeuren. Maar:

• Zoals al eerder in de geschiedenis is gebeurd wordt straks de kaasschaaf gehanteerd en dat levert alleen verliezers op.
• Bovendien valt uit de stukken op te maken dat op algemene kosten E 40 miljoen gekort gaat worden en dat de resterende € 85 miljoen dus in het programmabudget gevonden moeten worden.

Men kan twisten over de kwaliteit van de huidige programmering van de publieke omroep, maar om nu te stellen dat Hilversum anno 2011 geen kwaliteitsvermindering te wachten staat is wel het sprookje van de eeuw.

Dit is des te treuriger, omdat er een goed en volledig onderbouwd alternatief bestaat. Dat alternatief werd in juni vorig jaar gelanceerd door de werkgroep Andere Publieke Omroep. En laat juist een verbetering van de programmering zien vergeleken bij de huidige stand van zaken.
Die verbetering kan zich dan uitstrekken tot gebieden als:

algemeen nieuws en achtergronden, regionaal nieuws, onderzoeksjournalistiek, economie, Europa, het buitenland in het algemeen, en kunst en cultuur, vooral dan op voor gemiddelde burgers normale tijden.

In cijfers uitgedrukt:

• Voor de de nieuwsorganisatie NOS is nu jaarlijks E 70 miljoen ter beschikking, een bedrag dat dus onherroepelijk dreigt terug te lopen, maar in het alternatief verhoogd kan worden tot E 205 miljoen.
• Voor kunst en cultuur zijn de vergelijkbare cijfers E 75 miljoen nu en in de publieke omroep nieuwe stijl wordt dat E 105 m.
• Verder kunnen over 4 jaar de totale kosten van de publieke omroep met E 330 miljoen per jaar teruggebracht zijn tot E 370 m. Met als toegift verbetering van de kwaliteit.

Om het contrast tussen dit APO plan van bezuiniging + hervorming en het nu dreigende verdere kwaliteitsverlies van de publieke omroep te markeren dienen nog de volgende punten:

• Er zal (nog) meer buitenlands amusement worden ingekocht en programmatitels zullen langer worden uitgesmeerd
• Herhalingen zullen nu nog meer uren in beslag nemen (de NOS bijvoorbeeld zond in 2010 ruim 2762 tv-uren uit, inclusief herhalingen was dat 5861 uur);
• Te verwachten is ook dat de zomerstop verder buitenproportionele vormen zal aannemen. Zo was het programma Buitenhof dit jaar al afwezig van van 12 juni tot 4 september
• Er is bij dit alles niet aan te nemen dat de amusements- en sportprogramma’s minder dan nu ingezet zullen worden om de kijker te bewegen vooral niet naar RTL of SBS te kijken.
• Dit vooruitzicht wordt ondersteund door de beslissing van de koepelorganisatie, de Nederlandse Publieke Omroep, om zich al vanaf 2013 – het jaar dat bezuinigd moet gaan worden - te verzekeren van de rechten op de Champions League.

Resumerend:
Door het beleid van het kabinet zal er nog minder zendtijd, geld en aandacht gewijd kunnen worden aan serieuze programmering. De kwaliteit van die programmering - die volgens het coalitieakkoord niet onder de bezuinigingen mag leiden - kan alleen maar verder aangetast worden.
Zolang de publieke omroep blijft denken in termen van marktaandelen zal dit niet anders worden. Daarom is een omslag in het denken over de publieke omroep nodig en moet de nadruk komen te liggen op de inhoud. Op de kerntaken zoals nieuws en achtergronden en kunst en cultuur. Dat is wat de werkgroep Andere Publieke Omroep dan ook voorstelt.

TOEKOMSTVISIE OMROEPPROMINENTEN OP PROGRAMMERING PUBLIEKE OMROEP

Het publieke omroepsysteem is achterhaald en helemaal vastgelopen. Dat is een van de belangrijke conclusies uit een onderzoek onder zestien omroepprominenten dat in opdracht van de werkgroep ‘Andere Publieke Omroep’ is verricht door de onderzoeker Dr. Harold de Bock. Voor de kwaliteit van de informatie via de publieke omroep gaven de geïnterviewden het cijfer 6,8 en voor de culturele programma’s een 6,5.

Onderzoeker De Bock sprak ruim tien uur met omroepinsiders, - voor het merendeel leidinggevenden, programmamaker of journalist - over elf onderwerpen, variërend van het omroepbestel, de programmatische inhoud tot de door het kabinet Rutte opgelegde bezuinigingen van € 200 miljoen. Doordat anonimiteit werd gegarandeerd konden de deelnemers aan het onderzoek het achterste van hun tong laten zien.
De minister van OCW, Marja van Bijsterveldt, die vrijdag 17 juni jl. haar mediabeleid openbaarde, kreeg onder andere de volgende suggesties van de omroepspecialisten:
• De historische basis voor de huidige publieke omroep is vervallen, de verzuilde maatschappij verdwenen en het omroeplidmaatschap is oneigenlijk geworden.
• Het is in drie tot vijf jaar doorpakken naar een nationale omroep zonder omroepen of terug naar een bestel waarin omroepen hun zeggenschap over geld weer terugkrijgen. Tussenvormen met gedwongen samenwerkingsvormen gaan niet lukken.
• Als werkmodel voor de toekomst kunnen omroepen worden omgebouwd tot productiehuizen met eigen speciale status. De informatieve programmering kan uit vier lagen worden opgebouwd: nieuws, actualiteiten, ideologische programma’s en onderzoeksjournalistiek.
• De bezuinigingen zijn onbezonnen omdat er geen visie op de publieke omroep achter zit. Informatieve en culturele programma’s van niveau met een bescheiden publiek zijn het eerste slachtoffer. Uiteindelijk is het bestel kijkcijfergedreven.

Zie hier het volledige rapport

Morgen om 16.00 uur Persbericht

KABINET HEEFT STAKEN FUSIEBESPREKINGEN VOORZIEN

Na het verschijnen van de mediabrief van de minister van OCW Marja van Bijsterveldt op vrijdag 17 juni jl. hebben de omroepen die van plan waren te gaan fuseren, zoals VARA/BNN en AVRO/TROS, aangekondigd de fusiebesprekingen te staken of te heroverwegen. Het kabinet heeft hier kennelijk rekening mee gehouden. In de brief van de minister staat dat zij de omroepen de kans biedt het voorstel dat zij nu ontwikkeld hebben nader uit te werken, gevolgd door de volgende passage:

“Blijft dit voorstel uit of wordt het onverhoopt niet uitgevoerd, dan treedt de volgende maatregel in werking. Alleen die omroepen komen per 2016 in aanmerking voor een plaats in het bestel, die in de huidige erkenningsperiode
(2010-2015) ook al onderdeel waren van het bestel (zowel via een voorlopige of definitieve erkenning), en die tijdens deze periode zijn opgegaan in een fusieorganisatie. De erkenningen worden in dit geval dus alleen verleend aan fusieomroepen. Dit leidt tot maximaal vijf omroeporganisaties in 2016.”

Kijk voor plannen voor een andere publieke omroep hier

Waar blijft de opstand van de programmamakers?

Hoe informeert de publieke omroep? Hoe valt die informatievoorziening te verbeteren? En hoe vallen die verbeteringen te realiseren met een bezuiniging van 200 miljoen die boven het Mediapark hangt? In het Hilversumse Instituut voor Beeld & Geluid gingen dinsdagavond 10 mei zes betrokkenen, van directeur tot programmamaker, daarover in gesprek. Met als resultaat: een handjevol voorstellen voor een Arabische lente in Hilversum. Lees hier verder.

Enquête Publieke Omroep

De werkgroep Andere Publieke Omroep organiseert een internetenquête naar de toekomst van de publieke omroep. Daarbij komen vragen aan de orde naar de taken van de publieke omroep, de aard van de programmering en de wenselijkheid van reclame. Doe mee! De enquête is hier te vinden.

Nieuws op de publieke omroep

Jean-Pierre Geelen in de Volkskrant van 14 februari 2011: Met de revolutie in Egypte sneuvelde een illusie: voor serieuze nieuwstelevisie moet je niet bij de publieke omroep zijn: Zie hier

Pluriformiteit en publieke omroep

Hoewel de tijden veranderen, de mens heeft leren vliegen in de ruimte en er wordt gesleuteld aan een lamp die nooit kapot zal gaan, blijft het lastig veranderingen aan te brengen in de publieke omroep. Daar is alle reden toe. Er is een onoverbrugbare kloof ontstaan tussen de omroep zoals die ooit bedoeld was en de hedendaagse werkelijkheid. Toch blijft het moeilijk tot herstructurering te komen, omdat zowel de omroep als de politiek langs oude lijnen denken en vast willen houden aan een structuur van omroepverenigingen die vooral te maken heeft met een verzuild verleden. Is er reden aan die structuur vast te houden? Lees verder